Ortodoks Yahudilik
Ortodoks Yahudilik Tora ve Talmud’a mümkün olduğunca bağlı kalmayı savunan bir
mezheptir. Kadın ve erkekler ibadet sırasına birlikte oturamazlar. Erkekler şapka giyer ve
boyunlarına şal atarlar. İbadet dili İbranicedir. Bu mezhep üyelerinden kaşrut kurallarına
sıkıca uymaları beklenir. 1948’den beri Yahudi vatanı düşüncesi genel olarak
desteklenmektedir. Ortodoks Yahudileri modern dünyaya vatandaş olarak katılmak
konusunda serbest olmakla birlikte bu süreçte kesinlikle kendi Yahudi inançlarından taviz
vermeleri veya uzaklaşmaları kabul edilemez.
Reformist Yahudilik
Reform Yahudileri, tam tersine, Tanrı’nın Musa’ya Tevrat’ı verdiğini kabul etmezler.
Bu Yahudiler Tevrat’ın kaynağında pek çok yazarın yer aldığına ve Tevrat’ın bu metinlerin
bir derlemesi olduğuna inanmaktadır. Bu grup Tevrat’ta yer alan 613 emre de bağlı
olmamakta fakat Yahudiliğin pek çok değer, etik kural ve kültürünü sürdürmektedirler. Pek
çok Yahudi Reform Yahudiliğini yeni fikirlere açık ve değişimi kabullenen bir hareket olarak
görmektedir.
Muhafazakâr Yahudilik
Muhafazakâr Yahudilik ise orta bir yol tesis etmek suretiyle Ortodoks ve Reform
Yahudilikleri arasındaki ayrışmayı gidermeye çalışmaktadır. Örneğin Muhafazakâr Yahudiler
Tanrı’nın Tevrat’ı Musa’ya vahyettiği fakat bunun insan yazarlar tarafından kaydedilip diğer
kuşaklara aktarıldığını savunmaktadırlar. Dolayısıyla Yahudi metni insani unsurlar içermiş
olmaktadır. Aynı zamanda Muhafazakâr Yahudiler Yahudi hukukunun değişmesi
çevresindeki kültüre uyarlanmasını savunmaktadır. Yine de bazı gözlemciler Muhafazakâr
Yahudiliğin uygulamasında büyük farklılıklar tespit etmiştir. Bazı uygulamalar Ortodoks
Yahudilerinkinden bazı uygulamalar ise Reform Yahudilerininkinden pek ayırt
edilmemektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan Yahudilerin %38’i kendilerini
Muhafazakâr olarak tanımlamaktadır
Yeniden Yapılanmacı
Yahudilik
Yeniden Yapılanmacı Yahudilik, Amerikan Yahudilerinin sadece %1’ini içeren küçük
bir Yahudi grubudur. Bazı gözlemcilere göre bu grup Yahudiliğin en liberal kanadıdır. Bazı
açılardan bu doğrudur. Örneğin Yeniden Yapılanmacılar Yahudilerin ne Tanrı’nın seçilmiş
halkı olduğuna ne de Tanrı’nın bütün tarih boyunca insani davranışlara müdahil olduğuna
inanmaktadır. Diğer yandan Yeniden Yapılanmacılar Yahudi adetlerine Reform
Yahudilerinden daha çok önem vermektedirler.
Siyonizm
19. yüzyılın başlarında iki Doğu Avrupalı haham olan Zvi Kalisher ve Judah Alkalai,
mümkün olan en çok sayıdaki Yahudiyi dinamik bir toplumu yeniden kurmak için İsrail
topraklarına göçü teşvik etmek amacıyla Chibbat Zion (Siyon Sevgisi) hareketini
başlatmışlardır. Fakat bu hareket kısa süre içinde bütün dinî unsurlarından uzaklaşarak
kurucularının çoğu seküler kişiler olan bir özgürlük hareketine dönüştü. Siyonun Yahudi dinî
yaşamında ve yüzyıllardır dindar Yahudinin zihnindeki önemine rağmen Siyonizm seküler bir
hareket olarak seyretti. Bu durum Doğu Avrupalı Ortodoks Yahudi liderlerin Siyonizm’i
reddetme nedenidir. Benzer şekilde, pek çok reform taraftarı Yahudi topraklarına geri dönüş
idealini benimsememektedirler.
Almanya’daki Nazi iktidarının Yahudi soykırımı, Avrupa’daki Yahudilerin İsrail’e
dönüş eğilimini güçlendirmiştir. Ortodoks Yahudilerin seküler bir devlet kurma konusundan
çekinceleri olmasına ve Reform Yahudilerinin kendilerini yaşadıkları bölgenin vatandaşı
gören anlayışlarına rağmen pek çok Yahudi milli bir vatan olarak İsrail üzerinde uzlaşmıştır.
Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam ile kıyaslandığında oldukça bağlayıcı sayılan temel
inanç esasları hükmünde bir ima formülasyonuna sahip değildir. Belli bir kavme hasredilen
bir inanç olan Yahudilik için bu dinî aidiyet nesil bağıyla devam etmektedir. Dolayısıyla her
zaman zihinde tutulması gereken bir inanç ikrarı söz konusu değildir. Bununla birlikte diğer
dinlerden farklılaşan Tanrı anlayışı, iman konusunda ele alınmayı gerektirmiştir. Esasen
Yahudiliğin karakteristiği olan pek çok kavram Yahudi inancını da ifade eden güçlü teolojik
zemin üzerine bina olmuştur. Bu kavramlar Yahudi inancı konusunda yeterli bilgiler ihtiva
etmektedir. Kitab-ı Mukaddes Yahudi inancı ve tarihi tecrübesinin anlaşılması açısından
önemli bir bilgi kaynağını ifade etmektedir. Bu metnin doğru anlaşılması için metinlerin
kaynakları ile içerikleri hakkında gerekli bilgiye sahip olunması zarureti vardır.
DOÇ. DR. İLYAS TOPSAKAL
Güncel Video
Osmanlı Kayı Boyundan Değil Midir ?
Popüler Yayınlar
Müzik Dinle
Blog Arşivi
-
▼
2016
(66)
-
▼
Aralık
(43)
- Mekke'nin Fethi, 11 Ocak 630 (Hicrî: 8 Ramazan 8)
- Hz. Peygamber’in Hilfu’l-Fudûl: Erdemliler Birliği...
- Dersim Olayları ve Seyit Rıza’nın, 21 Eylül 1937’d...
- Ord. Prof. Dr. Cahit Arf'ı Ölüm Yıldönümünde Saygı...
- Tarihî Süreç İçerisinde Türk Toplumunda ve Devletl...
- Sultan Abdülaziz Ve Ablası Neşerek Kadınefendi'nin...
- Sultan II. Osman'ın Andra Kadısına Buyurduğu Hâliy...
- Sultan Abdülaziz’in Kanlı Gömleği
- Türkçe Bilim Dili Değildir Saçmalığı
- Osmanlı Devleti'nin İlk ve Son Anayasası Kanun-ı E...
- Kürtler’in Ve Bu Ulusun Taşıdığı Adın Kökeni
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- Kaçak Padişah Vahdettin’in Amerikan Başkanına Mekt...
- Hz. Muhammed’in Soyu
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- Sekeller ve Adlarının Menşei Prof. Dr. László Rásony
- E- Kitap- Kitap Topkapı Sarayı Müzesi – İslâm Miny...
- E- Kitap Diyojen İlk Türk Mizah Dergisi 1870-1873 ...
- Kayseri'deki Alçak terör saldırısında Şehit Olan K...
- Babürnâme E-Kitap (yazma /manuscript)
- Moskova'nın,Türklerin Dilini Sovyetleştirme Çabaları
- Orta Asya'nın Coğrafi Durumu ve Doğal Kaynakları
- Selçuklu Ailesinin Tarih Sahnesine Çıkışı
- 1101 Yılı Haçlı Seferleri ve Dânişmend Gümüştegin ...
- Roma’nın Kuruluşu
- İslâm’dan Önce Arabistan’da Kurulan Devletler
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- Cahiliye Kültüründe Allah İnancı-1
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- İstanbul'daki Alçak terör saldırısında Şehit Olan ...
- Türklerin Gerçekleştirdiği İlk Uçuş Denemesi
- Harf devrimi ile ilgili yeni bir polemik Erhan Afy...
- İngiltere Mercia Kralı Offa ve Arkasında “Lâ ilâhe...
- Vatikan Yazma Eserler Arşivi
- Osmanlı'nın Ermenistan Cumhuriyeti’ni Tanıyan İlk ...
- Eski Anadolu-Mezopotamya Dilleri Seslendirildi 5 ....
- Ahilik Ansiklopedisi 2 Cilt E-Kitap
- E-Kitap - BULGARİSTAN'DAKİ OSMANLI EVRAKI
- Yahudi Mezhepleri Modern Dönem
- Yahudi Mezhepleri Orta Çağ Dönemi
- Yahudiliğin İnanç Esasları
- Yahudi Kutsal Metinleri
- Fatih Sultan Mehmet'e Eşcinsellik İftirası Mı ? ...
-
▼
Aralık
(43)
0 yorum:
Yorum Gönder