Yahudi kutsal metinleri yazılı ve sözlü metinler olarak iki kısımdan
oluşmaktadır. Yazılı kutsal metinler Tanah, sözlü kutsal metinler Talmud olarak
adlandırılmıştır.
Tanah
Temel olarak üç kitaptan oluşan Tanah metni, içerdikleri kitapların baş harfleri ile
isimlendirilmiştir (TANAKH). Bu kitaplar Torah, Nevim ve Ketuvim’dir.
Torah/Tevrat:
Torah, kelime anlamı olarak “talimat” ve “öğreti” anlamına
gelmektedir. Esasen Torah, Hz. Musa aracılığıyla Sina Dağı’nda İsrailoğulları’na verilen
vahyi ifade etmektedir: “Ve İsrailoğulları’nın önüne Musa’nın koyduğu şeriat budur”
(Tesniye 4:44). Geleneksel olarak Torah’ın Hz. Musa’ya vahyedilen ve Eski Ahit’in sadece
ilk beş kitabından oluştuğuna inanılmaktadır. Torah: Torah Tenakh’ın en kutsal kısmıdır.
Yaradılış, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye olarak beş kitaptan oluşmaktadır. “Torah”
hukuk ve öğreti anlamına gelmektedir ve tan oluşmaktadır. “Torah” hukuk ve öğreti anlamına
gelmektedir ve Yahudiler hayatlarını bu öğretileri anlamaya ve bu hukuk kurallarına göre
yaşamaya gayret ederler. Bu metinler Yahudilerin en erken tarihsel süreçlerini ve 613 mitzvot
(emir) içerir. Torah Tanrı’nın vahyedilmiş sözü olarak düşünülür. Bu metin parşömenler
üzerine yazılmış ve sinagagoda sandığı içinde saklanmaktadır. Bu metne çok büyük bir saygı
gösterilir ve bu metni okumak Yahudi ibadetinin en önemli parçasıdır. Tenakh Yahudi kutsal
metinlerin İbranice adıdır. Bu metinler Torah (hukuk), Nevi’im (peygamberler) ve Ketuvim
(Yazılar) kısmından oluşmaktadır. Bu üç kavramın ilk harfleri olan TNK, Tenakh kelimesini
oluşturmuştur. Bu üç metnin yanı sıra 39 kitap daha vardır. Romalılar Kudüs’ü ele geçirip
Yahudileri dünyanın pek çok yerine sürdükten sonra bu kutsal metinler Yahudi ırkı ve
inancının varlığını sürdürmesini sağlamıştır.
Nevim (Peygamberler):
Eski Ahit’in Torah’tan sonraki ikinci bölümü Neviim
(Peygamberler) adını taşımaktadır. Bu bölümde Yeşu liderliğindeki İsrailoğulları tarafından
Filistin’in fethedilmeye başlaması ve Babil sürgününe kadar devam eden İsrail tarihi
anlatılmaktadır. Neviim’de yer alan Yeşu kitabında İsrailoğulları’nın vaat edilmiş topraklara
girişi anlatılır. Hâkimler kitabında İsrailoğulları’nın on iki kabilesinin yerleşimlerinden söz
edilir. Samuel 1 ve 2 kitaplarında öncelikle Saul ve ardından Hz. Davut liderliğinde kurulan
İsrailoğulları krallığının yükselişi işlenir. Krallar 1 ve 2 kitaplarında ise Hz. Davut’tan sonra
İsrailoğulları krallığının Hz. Süleyman ile devam etmesi, daha sonra krallığın yıkılışı,
İsrailoğulları’nın birisi Yahuda diğeri İsrail olmak üzere iki küçük krallığa bölünmeleri, Asur
ve Babil sürgünleri öykülenir. Son olarak Nevim bölümü sırasıyla diğer peygamberlerin
kitaplarını içermektedir.
Ketuvim (Yazılar):
Tanah’ın üçüncü bölümü olan Ketuvim dua, ilahi, ezgi ve ağıt
gibi öncekilerden farklı bir içeriğe sahiptir. Mezmurlar, Süleyman’ın Meselleri, Vaiz ve
Neşideler Neşidesi gibi kitaplar şiirler, bilgelik sözleri, nasihatler ve duaları içermektedir.
Talmud
Yahudiliğin tarihsel süreci içinde Torah’ın yanı sıra Sözlü Yasa veya Sözlü Torah
olarak ifade edilen bir Yahudi yorum geleneği oluşmuştur. Bu sözlü gelenek yüzyıllar
boyunca yazıya geçirilmeden nesilden nesile aktarılmıştır. Bu sözlü anlatılar içerisinde
184
hikâyeler, efsaneler, ahlak tartışmaları, dinsel hukuk yorumlar ve pek çok dinî tartışma yer
almaktadır. Sözlü geleneğin MÖ 200 ve 600 tarihleri arasında derlenerek yazıya geçirildiği
tahmin edilmektedir. Metin, Mişna ve Gemera’dan oluşmaktadır. Mişna yazıya geçirilmiş
hâliyle Sözlü hukuktur, Gemara ise sözlü hukuk üzerine rabbilerin yorumlarının bir
koleksiyonudur.
DOÇ. DR. İLYAS TOPSAKAL
Güncel Video
Osmanlı Kayı Boyundan Değil Midir ?
Popüler Yayınlar
Müzik Dinle
Blog Arşivi
-
▼
2016
(66)
-
▼
Aralık
(43)
- Mekke'nin Fethi, 11 Ocak 630 (Hicrî: 8 Ramazan 8)
- Hz. Peygamber’in Hilfu’l-Fudûl: Erdemliler Birliği...
- Dersim Olayları ve Seyit Rıza’nın, 21 Eylül 1937’d...
- Ord. Prof. Dr. Cahit Arf'ı Ölüm Yıldönümünde Saygı...
- Tarihî Süreç İçerisinde Türk Toplumunda ve Devletl...
- Sultan Abdülaziz Ve Ablası Neşerek Kadınefendi'nin...
- Sultan II. Osman'ın Andra Kadısına Buyurduğu Hâliy...
- Sultan Abdülaziz’in Kanlı Gömleği
- Türkçe Bilim Dili Değildir Saçmalığı
- Osmanlı Devleti'nin İlk ve Son Anayasası Kanun-ı E...
- Kürtler’in Ve Bu Ulusun Taşıdığı Adın Kökeni
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- Kaçak Padişah Vahdettin’in Amerikan Başkanına Mekt...
- Hz. Muhammed’in Soyu
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- Sekeller ve Adlarının Menşei Prof. Dr. László Rásony
- E- Kitap- Kitap Topkapı Sarayı Müzesi – İslâm Miny...
- E- Kitap Diyojen İlk Türk Mizah Dergisi 1870-1873 ...
- Kayseri'deki Alçak terör saldırısında Şehit Olan K...
- Babürnâme E-Kitap (yazma /manuscript)
- Moskova'nın,Türklerin Dilini Sovyetleştirme Çabaları
- Orta Asya'nın Coğrafi Durumu ve Doğal Kaynakları
- Selçuklu Ailesinin Tarih Sahnesine Çıkışı
- 1101 Yılı Haçlı Seferleri ve Dânişmend Gümüştegin ...
- Roma’nın Kuruluşu
- İslâm’dan Önce Arabistan’da Kurulan Devletler
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- Cahiliye Kültüründe Allah İnancı-1
- KÜRTLERİN KÖKENİ HAKKINDA İLERİ SÜRÜLEN ÇEŞİTLİ GÖ...
- İstanbul'daki Alçak terör saldırısında Şehit Olan ...
- Türklerin Gerçekleştirdiği İlk Uçuş Denemesi
- Harf devrimi ile ilgili yeni bir polemik Erhan Afy...
- İngiltere Mercia Kralı Offa ve Arkasında “Lâ ilâhe...
- Vatikan Yazma Eserler Arşivi
- Osmanlı'nın Ermenistan Cumhuriyeti’ni Tanıyan İlk ...
- Eski Anadolu-Mezopotamya Dilleri Seslendirildi 5 ....
- Ahilik Ansiklopedisi 2 Cilt E-Kitap
- E-Kitap - BULGARİSTAN'DAKİ OSMANLI EVRAKI
- Yahudi Mezhepleri Modern Dönem
- Yahudi Mezhepleri Orta Çağ Dönemi
- Yahudiliğin İnanç Esasları
- Yahudi Kutsal Metinleri
- Fatih Sultan Mehmet'e Eşcinsellik İftirası Mı ? ...
-
▼
Aralık
(43)
0 yorum:
Yorum Gönder