Ermeni Sorununun Nedeni

Rusların, Osmanlı İmparatorluğu'nu yıkarak, Bizans'ı ihya etmek fikri her zaman vardı. Ermeni Kilisesi böyle bir durumda Rusya'nın Ermeni Gregoryan Kilisesini içinden eriteceğini ve bağımsız kimliğini yok edeceğini düşünüyordu. Zaten Ermeni Kilisesi Bizans Kilisesinden bağımsızlığını sağlamak için ayrılmıştı. Şimdi bu bağımsızlığı korumak gerekirdi. Bunun çaresi de Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı özerk bir Ermenistan Devletinin kurulmasıydı.

 Ermeni Devleti fikri Ermeni toplumundan değil Ermeni kilisesinden çıkmıştır.
 GÜRUN. K. Ermeni Dosyası. Ankara. 1985,s. 30