İttihat Ve Terakki'nin Tek Kadın üyesi, İlk Kadın Gazeteci Selma Rıza Feraceli
Avusturya’lı bir anne ve Türk bir babanın kızı olan Selma Rıza, Osmanlı döneminde entellektüel bir ailenin kızıydı. 1877 yılında ilk Osmanlı Parlamentosu´nda görev almış olan babası Ali Rıza Bey, diplomat olarak görev yaptığı Avusturya´da tanıştığı ve daha sonra müslüman olan Naile Hanım ile evlendi. Yedi çocuğu olan çiftin, en küçük kızları olan Selma Rıza, özel öğretmenlerin denetiminde dersler aldı ve 19.yüzyıl sonlarına doğru ailesinden gizli olarak İstanbul´dan kaçtı ve Paris´te bulunan Jöntürk liderlerinden ağabeyi Ahmet Rıza´nın yanına gitti.
Eğitimini Sorbonne Üniversites'nde yaptı. Selma Rıza Paris'te yaşadığı 10 yıl boyunca Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu. Bu cemiyetin tek kadın üyesi olan Selma Rıza, Fransızca olarak Paris'te yayınlanan Meşveret Gazetesi'nde ve Türkçe olarak yayınlanan Şura-yı İmmet gazetesinde çalıştı. 1908 yılında Meşrutiyet'in ilanının ardından İstanbul'a dönen Selma Rıza, dönüşünden sonra gazetecilik yapmadı ancak, Kızılay'ın kurulması için çalışmalara katıldı. Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti olarak bilinen bu kuruluşun yönetimindeki fikirler ile hemfikir olmayınca 5 yıl boyunca genel sekreterliğini yaptığı bu kuruluştan ayrıldı. 1931 yılında 59 yaşında ölen Selma Rıza´ın kaleme aldığı iki romanı var.
Kaynak
http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?kim=selmarizaferaceli
Selma Rıza Hanım'ın 1892'de kaleme aldığı "Uhuvvet-Kardeşlik" indeki felaketin nedeni, eski bir cariye olan kaynananın evdeki iktidar tutkusu ve diğer cariyelerin yeni gelini kıskanmalarıdır.
Kadının kimlik mücadelesinin romandaki ilk temsilcileri sayabileceğimiz Fatma Aliye ve Selma Rıza hanımların romanlarında eğitimli bir Osmanlı kadınının hayal ettiği aile modelini bulmak mümkündür.
Annesi:Naile Hanım (Avusturya asıllı)
Babası:Ali Rıza Bey (politikacı, diplomat)
Kardeşi:Ahmet Rıza (Jön Türkler'in lideri, 2. Meşrutiyet'te Meclis-i Mebusan reisi/Millet Meclisi başkanı, Meşveret Gazetesi'nin yayımlayıcısı)
Selma Rıza Feraceli 1898 yılında, 26 yaşında iken Jön Türkler'in lideri olan ağabeyi Ahmet Rıza'nın yanına gitme kararını aldı ve Paris'e gitti. Ahmet Rıza Bey'in yönetiminde Paris'te yayımlanan Meşveret Gazetesi'nin Fransızca eki Mechveret Supplément Français ve Türkçe olarak yayımlanan Şura-yı Ümmet Gazete'sinde kadınların sosyal ve kültürel yaşama katılımı konularında makaleler yazdı.
1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'a döndü ve İstanbul'da da Hanımlara Mahsus Gazete ve Kadınlar Dünyası gibi önemli kadın dergilerinde yazmaya devam etti.
Politika ve Selma Rıza Feraceli
İttihat ve Terakki Cemiyeti tarihindeki yegane kadın üyedir.
Roman yazarı Selma Rıza Feraceli
"İlk yaratılışta insan yokmuş… Evet yeryüzü daha rahattı. (…) İnsan kendi cinsine de esir!... Dine, şeriata, düzene, âdetlere de esir!... Esir!.. Her şeye esir!..Bu hal nedir Yarap?!.. Kurtuluş yok mu? (…) Ah uçmak!.. bu esaret zincirinden kurtulmak!… Özgürlük, Özgürlük!..."
Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet, 1892.
Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet (Kardeşlik) adlı romanını 1892 yılında, 20 yaşında iken yazdı ancak yayımlamadı.
Uhuvvet romanı, ilk kez 1999 yılında dili sadeleştirilerek Kültür Bakanlığı yayınları arasında yayımlandı.
1898 – 1908İttihat ve Terakki Cemiyeti (1889-1918)
1908 – 1913Hilal-i Ahmer Cemiyeti Genel Sekreteri (Kızılay) Eğitimi
Selma Rıza Feraceli özel eğitim aldı.
Sosyal Sorumluluk Çalışmaları
Hilal-i Ahmer Cemiyeti'ni yeniden yapılandırışı
Selma Rıza Feraceli, günümüzdeki adı Kızılay olan, Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin yeniden yapılandırılmasında çalıştı. Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin 1908 – 1913 arası Genel Sekreterliğini yaptı.
(Murat Uraz, Kadın Şair ve Muharrirlerimiz, İstanbul, 1941, s. 465)
Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesini açılması
Selma Rıza Feraceli, 1916 yılında Müslüman Osmanlı kızlarının eğitimi ve kültürel yönde gelişmesi amacıyla, ağabeyi Ahmet Rıza'nın da desteğini alarak, Kandilli'deki Adile Sultan Sarayı'nın, Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanîsi adı altında Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesi olan açılmasını sağladı.
Bu okulun adı, Cumhuriyet döneminde Kandilli Kız Lisesi olarak kullanılmıştır.
http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?kim=selmarizaferaceli
Selma Rıza Hanım'ın 1892'de kaleme aldığı "Uhuvvet-Kardeşlik" indeki felaketin nedeni, eski bir cariye olan kaynananın evdeki iktidar tutkusu ve diğer cariyelerin yeni gelini kıskanmalarıdır.
Kadının kimlik mücadelesinin romandaki ilk temsilcileri sayabileceğimiz Fatma Aliye ve Selma Rıza hanımların romanlarında eğitimli bir Osmanlı kadınının hayal ettiği aile modelini bulmak mümkündür.
Annesi:Naile Hanım (Avusturya asıllı)
Babası:Ali Rıza Bey (politikacı, diplomat)
Kardeşi:Ahmet Rıza (Jön Türkler'in lideri, 2. Meşrutiyet'te Meclis-i Mebusan reisi/Millet Meclisi başkanı, Meşveret Gazetesi'nin yayımlayıcısı)
Selma Rıza Feraceli 1898 yılında, 26 yaşında iken Jön Türkler'in lideri olan ağabeyi Ahmet Rıza'nın yanına gitme kararını aldı ve Paris'e gitti. Ahmet Rıza Bey'in yönetiminde Paris'te yayımlanan Meşveret Gazetesi'nin Fransızca eki Mechveret Supplément Français ve Türkçe olarak yayımlanan Şura-yı Ümmet Gazete'sinde kadınların sosyal ve kültürel yaşama katılımı konularında makaleler yazdı.
1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'a döndü ve İstanbul'da da Hanımlara Mahsus Gazete ve Kadınlar Dünyası gibi önemli kadın dergilerinde yazmaya devam etti.
Politika ve Selma Rıza Feraceli
İttihat ve Terakki Cemiyeti tarihindeki yegane kadın üyedir.
Roman yazarı Selma Rıza Feraceli
"İlk yaratılışta insan yokmuş… Evet yeryüzü daha rahattı. (…) İnsan kendi cinsine de esir!... Dine, şeriata, düzene, âdetlere de esir!... Esir!.. Her şeye esir!..Bu hal nedir Yarap?!.. Kurtuluş yok mu? (…) Ah uçmak!.. bu esaret zincirinden kurtulmak!… Özgürlük, Özgürlük!..."
Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet, 1892.
Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet (Kardeşlik) adlı romanını 1892 yılında, 20 yaşında iken yazdı ancak yayımlamadı.
Uhuvvet romanı, ilk kez 1999 yılında dili sadeleştirilerek Kültür Bakanlığı yayınları arasında yayımlandı.
1898 – 1908İttihat ve Terakki Cemiyeti (1889-1918)
1908 – 1913Hilal-i Ahmer Cemiyeti Genel Sekreteri (Kızılay) Eğitimi
Selma Rıza Feraceli özel eğitim aldı.
Sosyal Sorumluluk Çalışmaları
Hilal-i Ahmer Cemiyeti'ni yeniden yapılandırışı
Selma Rıza Feraceli, günümüzdeki adı Kızılay olan, Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin yeniden yapılandırılmasında çalıştı. Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin 1908 – 1913 arası Genel Sekreterliğini yaptı.
(Murat Uraz, Kadın Şair ve Muharrirlerimiz, İstanbul, 1941, s. 465)
Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesini açılması
Selma Rıza Feraceli, 1916 yılında Müslüman Osmanlı kızlarının eğitimi ve kültürel yönde gelişmesi amacıyla, ağabeyi Ahmet Rıza'nın da desteğini alarak, Kandilli'deki Adile Sultan Sarayı'nın, Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanîsi adı altında Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesi olan açılmasını sağladı.
Bu okulun adı, Cumhuriyet döneminde Kandilli Kız Lisesi olarak kullanılmıştır.
Kaynak ;
http://www.istanbulkadinmuzesi.org/selma-riza-feraceli/?tur=Alfabetik#tn5
Açıklama: Taha Toros Arşivi, Dosya No: 103, 104, 105, 106-Ahmet Rıza. Not: Mektubun tarihi 10 Kanun-ı Sani 1900'dür.
Fi 10 kanunısani sene 1900
Sevgili ablacığım İstanbul'dan azimetimden evvel sizinle bir daha görüşmek arzusunda idim; hatta azimetimi de size bildirmek vazifem idi. Lakin, on seneden beri karargir olan bu seyahat ablamdan ogreneceginiz sebebden dolayı yine bir telaşa uğradı. binaaleyh sizi görmeye gelemedim. bunun için beni avf edersiniz ablacigim Bu suretle azimetim bilirim sizi biraz dilgîr idecektir. Fakat her bir hususa ailemizin saadethane çalışacağımı düşünerek müteselli olmalı ve bir takım cahil kimselerin dedikodusuna kulak asarak kendinizi asla üzmemelisiniz.
Sevgili ablacığım İstanbul'dan azimetimden evvel sizinle bir daha görüşmek arzusunda idim; hatta azimetimi de size bildirmek vazifem idi. Lakin, on seneden beri karargir olan bu seyahat ablamdan ogreneceginiz sebebden dolayı yine bir telaşa uğradı. binaaleyh sizi görmeye gelemedim. bunun için beni avf edersiniz ablacigim Bu suretle azimetim bilirim sizi biraz dilgîr idecektir. Fakat her bir hususa ailemizin saadethane çalışacağımı düşünerek müteselli olmalı ve bir takım cahil kimselerin dedikodusuna kulak asarak kendinizi asla üzmemelisiniz.
Ablacığım baki muhabbet.
Hiç yorum yok